Mỹ thuật đương đại Trung Quốc sẽ trở thành một " siêu thế lực " ?

Tác phẩm Big Family của Trương Hiểu Cương

Trong số các nghệ sĩ mỹ thuật hàng đầu thế giới hiện nay có hơn một nửa là người châu Á. Đây rõ ràng là một sự thay đổi lớn, bởi thị trường nghệ thuật thế giới đã nằm trong sự thống trị của các tên tuổi đến từ châu Âu suốt 500 năm.

Trong số 20 hoạ sĩ đương đại ăn khách hàng đầu thế giới hiện nay có 13 nghệ sĩ châu Á, với 11 người đến từ Trung Quốc. Còn trong 10 tên tuổi bán được nhiều tác phẩm mỹ thuật nhất ở các cuộc đấu giá, châu Á có 6, với 5 nghệ sĩ là người Trung Quốc. Các chuyên gia tiên đoán rằng, trong vòng 1 thập kỷ tới, làng mỹ thuật của đất nước đông dân nhất thế giới sẽ trở thành một “siêu thế lực”.

Cuộc điều tra thị trường nghệ thuật đấu giá do Artprice và công ty bảo hiểm Axa thực hiện cho thấy, trong số 500 nghệ sĩ đương đại có tác phẩm bán chạy hàng đầu tại 2.900 cuộc đấu giá diễn ra từ tháng 7/2007 đến tháng 8/ 2008, ngoài 4 tên tuổi lừng danh của phương Tây là Jeff Koons, Jean-Michel Basquiat, Damien Hirst và Richard Prince, phần còn lại đa số đến từ châu Á. Cuộc điều tra này nêu rõ: Trong giai đoạn 2003-2004, doanh thu đấu giá của 100 nghệ sĩ Trung Quốc đạt 860.000 bảng. Nhưng chỉ một năm sau, con số đó đã tăng lên thành 270 triệu bảng.

Vinci Chang, phụ trách bán hàng của ban Nghệ thuật châu Á đương đại ở hãng Christie’s tại Hong Kong, cho biết: “Những nghệ sĩ này trưởng thành ở Trung Quốc thời hậu Mao Trạch Đông. Họ chứng kiến sự thay đổi chính trị và xã hội của đất nước trong nhiều thập kỷ. Những điều đó đã được thể hiện rõ trong các tác phẩm của họ”.

Dưới đây là 5 nghệ sĩ mỹ thuật châu Á hàng đầu:

1. Vương Nghiễm Nghĩa: Sinh năm 1957 tại tỉnh Hắc Long Giang, ông được coi là một nhân vật tiêu biểu của nghệ thuật đương đại Trung Quốc hiện nay. Tác phẩm của ông kết nối phong cách của áp-phích tuyên truyền trong cuộc Cách mạng văn hoá (1966-1976) với logo quảng cáo hàng hoá mang phong cách phương Tây. Bức tranh khổ lớn Mao AO (1988) của Vương Nghiễm Nghĩa đã đạt giá hơn 2 triệu bảng tại hãng đấu giá Phillips De Pury & Company ở London hồi tháng 12/2007.

2. Takashi Murakami: Sinh năm 1962 ở Tokyo, ông được coi là một trong những nghệ sĩ Nhật Bản có tác phẩm gây nhiều suy ngẫm nhất thập kỷ 1990. Tác phẩm của ông trải dài từ biếm hoạ và điêu khắc tới những quả khinh khí cầu lớn. Murakami còn tham gia các sự kiện nghệ thuật trình diễn và thiết kế đồng hồ, áo phông cùng nhiều sản phẩm thương mại khác. Nghệ sĩ 46 tuổi này nổi danh với phong cách hội hoạ “siêu phẳng”, trong đó nêu bật những mặt phẳng nhiều màu sắc và hình ảnh đồ hoạ có nguồn gốc từ truyền thống hoạt hình và truyện tranh Nhật Bản. Takashi Murakami đã lọt vào danh sách 100 nhân vật giàu ảnh hưởng nhất thế giới năm 2008 của tạp chí Time.

3. Trương Hiểu Cương: Sinh năm 1958 ở tỉnh Vân Nam (Trung Quốc), Trương Hiểu Cương nổi tiếng với những bức tranh siêu thực mà ông chịu ảnh hưởng nhiều từ các danh hoạ Pablo Picasso và Dali. Serie tranh Bloodline của ông, trong đó có hoạ phẩm Big Family, nêu bật hình ảnh người Trung Quốc trong các tư thế cứng nhắc và nghi thức được phong cách hoá mà khi xem, người ta nhớ đến những bức tranh ra đời hồi thập kỷ 1950-1960. Tháng 3/ 2007, hoạ phẩm Bloodline: Three Comrades của Trương Hiểu Cương đã đạt giá 2,1 triệu USD tại hãng Sotheby’s ở New York.

4. Tằng Phàm Chí: Trong các tác phẩm của mình, nghệ sĩ sinh năm 1964 ở Vũ Hán (Trung Quốc) này thường kết hợp phong cách của chủ nghĩa biểu hiện và thuyết duy thực để đề cập đến những mối quan hệ giữa con người với nhau. Các tác phẩm trong loạt tranh Great Man của Tằng Phàm Chí - tôn vinh Karl Marx, Lenin, Stalin và Mao Trạch Đông  cùng nhiều nhân vật khác - thường chỉ có một màu nhưng là những nét vẽ hết sức biểu cảm.

5. Nhạc Mẫn Quân: nổi tiếng với những bức tranh sơn dầu miêu tả mình ở nhiều bối cảnh khác nhau. Được coi là một nhân tố trong trào lưu “thuyết duy thực hoài nghi” hình thành ở Trung Quốc từ năm 1989, nhưng nghệ sĩ này không quan tâm tới việc mọi người gọi mình là gì. BứcExecution của Nhạc Mẫn Quân đã trở thành tác phẩm đắt giá nhất của một hoạ sĩ đương đại Trung Quốc khi đạt giá 2,9 triệu bảng tại hãng Sotheby’s ở London hồi năm 2007.

Lương Tuấn Vĩ