Tầng lớp thượng lưu Trung Quốc đang “đua nhau” xây bảo tàng để trưng bày các tác phẩm họ sưu tập. Dù động cơ đằng sau là gì, nhiều người vẫn đánh giá xu hướng này mang lại tác động tích cực cho xã hội.
Trong 2 năm qua, Vương Vi và chồng cô – Lưu Ích Khiêm đã bỏ ra tới 317 triệu USD cho sở thích chung của 2 vợ chồng. Giờ đây họ đang cần một nơi để trưng bày bộ sưu tập họ có. Và giải pháp được đưa ra là: xây dựng một bảo tàng nghệ thuật riêng, giới thiệu các tác tác phẩm đến với giới thượng lưu mới nổi tại Trung Quốc.
Bà Vương và chồng (tỷ phú đầu tư) là hai trong số nhiều các nhân vật thuộc tầng lớp người giàu mới ở châu Á, vốn luôn nổi tiếng với việc hào phóng chi ra rất nhiều tiền để tậu máy bay riêng, du thuyền cỡ lớn hay siêu xe. Một vài trong số đó đã tích góp rất nhiều tác phẩm nghệ thuật có giá trị và giờ có khát khao muốn thể hiện thú chơi sành sỏi của mình ra công chúng.
Theo tờ nhật báo Trung Quốc, vợ chồng bà Vương được xem như những nhà sưu tập nghệ thuật nổi tiếng nhất Trung Quốc, họ đã chi tới gần 2 tỷ Đài tệ (tiền Đài Loan), tương đương 317 triệu USD trong vòng 2 năm qua. Tuy nhiên, bà Vương từ chối xác nhận thông tin này và nói “Tôi không muốn nói về số tiền mình đã chi.”
Bảo tàng của bà Vương với diện tích 10.000 m2 dự kiến sẽ đi vào hoạt động tại Thượng Hải vào cuối tháng 10 và chi phí vận hành mỗi năm sẽ khoảng 10 triệu Đài tệ. Bên cạnh việc có một không gian riêng, trưng bày bộ sưu tập về cuộc cách mạng Trung Quốc cũng như nghệ thuật đương đại, bà Vương còn cho rằng viện bảo tàng cũng giúp giới giàu mới nổi ở Trung Quốc, cũng như dân chúng hiểu rõ hơn về văn hoá.
“Những bà vợ của các ông chồng tỷ phú có đống tiền trong tay nhưng không biết sử dụng thế nào ngoài việc đi shopping” Bà Wang cho biết “Tôi muốn giúp họ chi tiền có ích hơn”. Với mục đích đó, bà dự định sẽ mở thêm một bảo tàng tiếp theo tại Thượng Hải, được bắt đầu khởi công vào tháng 8 và sẽ hoàn tất tháng 10 năm 2013.
Không chỉ một mình bà Vương có ý nghĩ như vậy. Trùm tài phiệt người lai Trung Quốc-Indonesia, Budi Tek cũng dự định mở bảo tào tại Thượng Hải trong năm tới, với trọng tâm là nghệ thuật đương đại của cả phương Đông và phương Tây. Ông cũng đã mở một bảo tàng đầu tiên tại thủ đô Jakara, Indonesia năm 2008.
Một nhà sưu tập khác tên Quân Nghi đang lên kế hoạch xây dựng bảo tàng tương tự ở ngoại vi Bắc Kinh. Nhà công nghiệp này cho biết các nhà sưu tập giàu có đang chuẩn bị tự xây bảo tàng khắp Trung Quốc.
Theo lời Magnus Renfrew, giám đốc của Art HK - hội chợ nghệ thuật thường niên tại Hồng Kông: Duy trì được hoạt động sẽ là thách thức lớn nhất cho những người chủ của các bảo tàng tư nhân, họ sẽ cần một cái túi thật sâu và nhiều tiền để đương đầu với các khoản chi phí.
“Phải
tốn tới hàng triệu USD để xây dựng
cũng như bảo dưỡng, đấy
là còn chưa kể đến
các chi phí về nhân công,
chi phí nảy sinh khác……”
Renfrew nói “do vậy, công việc
này không dành cho người yếu tim”
Một trong những nguyên nhân lý giải cho sự ra đời của các bảo tàng tư nhân, đó là “sự bác ái”. Kinh tế tăng trưởng nhanh đã tạo ra hàng nghìn triệu phú mới ở châu Á mỗi năm, và đã vượt qua châu Âu (lần đầu tiên) vào năm 2011 – theo báo Merrill Lynch và Capgemini. Trong quý 1 năm nay, top 100 nhà từ thiện tại Trung Quốc đã quyên góp tới 1,6 tỷ USD, gấp 5 lần so với năm 2004, khi danh sách này lần đầu được tổng hợp và công bố.
Xu hướng này làm gợi nhắc tới thời kỳ trước đây tại Mỹ và châu Âu, khi những ông chủ giàu có xây dựng các bảo tàng đã trở nên trường tồn và vẫn nổi tiếng cho tới ngày nay. Vào cuối thế kỷ 19, trùm tư bản người Anh – Henry Tate đã quyên góp, xây dựng nên khu nhà lưu giữ bộ sưu tập nghệ thuật của ông và cuối cùng, đã hiến tất cả cho quốc gia. Cũng kể từ đó đến nay, một mạng lưới các bảo tàng nổi tiếng đã ra đời với tên của Tate. Những thành viên trong gia đình tài phiệt Rockefeller đã giúp xây dựng nên bảo tàng nghệ thuật đương đại năm 1929 tại New York. Doanh nhân Solomon Guggenheim cũng được nhớ tới như người tạo nền móng cho bảo tàng tượng New York năm 1939.
Khoảng 40 ông chủ của các bảo tàng cá nhân cũng như các nhà sưu tập ở khắp Australia, Nhật Bản, Indonesia và Trung Quốc đang được hy vọng sẽ tham dự hội chợ nghệ thuật cho các bảo tàng tư nhân vào ngày 17 tháng 5 năm 2020.
Tek thừa nhận rằng chính lòng tự phụ cũng như cái tôi cá nhân đã đóng vai trò lớn khi ông bắt đầu xây dựng bộ sưu tập, nhưng giờ ông đã tự nhận mình đang quay về lối sống giản dị. Thứ đồ xa xỉ duy nhất với ông là vé máy bay hạng sang và ông chẳng hề đeo đồng hồ đắt tiền, quần áo thời trang cũng như tránh nhiều cuộc phỏng vấn của truyền thông nhất có thể.
Tek nói “Hành động mở bảo tàng chỉ đơn thuần là biểu hiện cho tình yêu với cộng đồng. Khi thấy bảo tàng nghệ thuật đương đại ở New York có rất đông khách tham quan, tôi đã thấy có chút ghen tỵ và muốn tự xây nên một nơi tương tự thế cho đất nước mình”
Chủ nhân của các phòng trưng bày cho biết những người mua khó tính đã mệt mỏi với những nghệ sĩ chỉ quan tâm tới doanh thu và họ đang tập trung hơn vào những tên tuổi có sức sống lâu dài. Trong suốt thời kỳ bong bóng tại Nhật Bản những năm 80, giới giàu có của đất nước này đã mua những kiệt tác vĩ đại của Picasso và những nghệ sĩ phương Tây nổi tiếng khác. Mùa thu năm 2010, Tek đã trả 6,7 triệu USD tại một buổi đấu giá ở Hồng Kông cho bức tranh đứa bé da vàng của nghệ sĩ Thiệu Cương.
Tek còn là người chiến thắng trong rất nhiều vụ đấu giá đình đám khác, đơn cử như bức chân dung gia đình, một tác phẩm khác của Thiệu Cương đã được mua với giá 46 triệu đô-la Hồng Kông (6 triệu USD), gấp 3 lần giá khởi điểm. Hay một loạt những vụ mua bán lớn khác mà ông thường dấu tên.
Giới siêu giàu châu Á dường như đang “đua nhau” sưu tập các tác phẩm lớn rồi xây dựng một nơi nguy nga nào đó để phô bày. Chí có họ mới rõ mục đích thực sự sau đó là gì – Khoe mẽ hay tình yêu với cộng đồng ? Nhưng theo nhiều người đánh giá, đây vẫn là xu hướng đáng được khuyến khích nhằm phát triển phông văn hoá nghệ thuật cho người dân châu Á, tiếp cận gần hơn với những kiệt tác vĩ đại của loài người.
Thái Dương - CAFEBIZ
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét